Diagnozę zaburzeń osobowości można uzyskać tylko od specjalisty zdrowia psychicznego, przede wszystkim psychologa klinicznego oraz psychoterapeuty. W pierwszym przypadku jest ona zwykle stawiana na podstawie wywiadu i testów osobowościowych, a w drugim na podstawie wywiadu i szeregu spotkań, w których terapeuta poznaje sposób funkcjonowania pacjenta. Jeśli masz wątpliwości co do słuszności wydanej opinii, zasięgnij innej, u innego specjalisty. Uwaga! Nie są miarodajne popularne testy internetowe, opinie osób znajomych czy bliskich. Mogą sugerować coś, choć nie muszą, ale rzetelne potwierdzenie znajdziesz tylko u profesjonalisty zajmującego się zdrowiem psychicznym.
Uświadomienie sobie własnej diagnozy zaburzenia osobowości może przytłoczyć, zdezorientować, zezłościć, można się z nią nie zgadzać, może wywołać płacz. Jednak niektóre osoby odczuwają prawdziwą ulgę, otrzymawszy od specjalisty informację o tym, że ich dotychczasowy sposób funkcjonowania psychicznego, budowania relacji z ludźmi, przeżywania siebie i otoczenia, można wyjaśnić czymś innymi niż złą wolą. W wielu przypadkach reakcja na diagnozę zawiera w sobie różne emocje i stany ducha, potrzeba więc czasu, by się z nią wewnętrznie ułożyć.
Diagnoza nie ma służyć etykietyzowaniu danej osoby, postawieniu na niej „krzyżyka” i ustaleniu, że już nic się nie da zrobić, skoro osobowość jest czymś względnie stałym. Nie stawia się jej po to, by kogoś upokorzyć albo napiętnować. Przeciwnie, diagnoza osobowości służy określeniu kierunków do dalszej pracy. Jeśli w Twojej osobowości (jak u każdego przecież) są deficyty, to spójrz na nie odważnie i trzeźwo. Bez wątpienia wiele da się zrobić, aby życie Twoje i Twoich bliskich mogło być szczęśliwsze. Trzeba jednak wiedzieć co zrobić i jak. Sama diagnoza, określenie rodzaju zaburzenia osobowości, nie niesie takich rozwiązań. Diagnoza jest dopiero punktem wyjścia w stronę poprawy funkcjonowania.
Zaufany psychoterapeuta jest właściwą osobą, by po diagnozie krok po kroku omówić z Tobą dotychczasowe wzorce Twojego funkcjonowania psychicznego (emocje, zachowania, relacje), ich przyczyny, pomóc Ci lepiej rozumieć swoje wewnętrzne stany i to w jakie się układają wzorce. A także, a może przede wszystkim, aby pomóc Ci przeżyć trudne emocje wiążące się z ważnymi dla Ciebie relacjami w bezpiecznej relacji terapeutycznej oraz określić, które deficyty i w jakich dziedzinach funkcjonowania można (i w jaki sposób) „dorozwinąć”.
Być może psychoterapeuta zasugeruje Ci, że oprócz terapii rozmową potrzebne jest wsparcie psychiatryczne. Choć farmakoterapia nie leczy zaburzeń osobowości (a psychoterapia tak), to może być bardzo pomocna np. w regulacji nastroju. Czasem farmakoterapia nie jest potrzebna, czasem jest, bywa, że dzięki niej może dopiero „ruszyć” proces terapeutyczny.
Podsumowując, jeśli potrzebujesz diagnozy osobowości, umów się na nią do psychologa klinicznego lub zapytaj o nią swojego psychoterapeutę. Po otrzymaniu diagnozy, omów ją z psychoterapeutą i ustal obszary pracy oraz cele terapeutyczne. Zapytaj o zasadność konsultacji psychiatrycznej. Zaangażuj się w swoją psychoterapię, jakby od tego zależało całe Twoje życie. Bo tak jest!
I pamiętaj, diagnoza, choć przydatna, jest konstruktem, pewną koncepcją. Użyj jej, by dokonać pozytywnej zmiany, ale przecież, gdy zmiana się dokona, diagnoza nie musi już być aktualna.